Hoewel ik niet de insteek had afgelopen zaterdag om een artikel te schrijven over borstvoeding vs kunstvoeding, omdat we die dag weg zouden zijn en ik bij dat soort precaire onderwerpen er graag bij ben, bleek dat er nogal wat mensen waren die dit wel verwacht hadden vanwege mijn opmerking op Facebook. Die was sowieso niet duidelijk, dus daar zal ik in het vervolg ook beter rekening mee houden. Ik wil jullie niet blij maken met een dooie mus! Maar het is natuurlijk wel een onderwerp dat de gemoederen bezighoudt. Baby’s worden nog steeds geboren en iedere keer weer staat de moeder voor de keuze om zelf te voeden of met de fles te voeden.
En eigenlijk wil ik in dat laatste direct al een duidelijk onderscheid in maken. Moeders die er bewust voor kiezen om niet zelf te voeden, lopen een enorme kans mis. Moeders die uiteindelijk voor flesvoeding kiezen omdat ze niet zelf hun kindje kunnen voeden, medicatie gebruiken, allerlei nare bijkomstigheden ervaren of emotioneel niet in staat zijn om te voeden, dat vind ik een heel ander verhaal. Ik zou dan ook graag willen dat er met respect op deze vrouwen gereageerd wordt, want tenzij je iemands leven van binnenuit kent en precies weet wat er speelt, kunnen we niet oordelen over dit soort zaken. Wat voor de een ondraaglijk is, is voor de ander een kwestie van doorzetten. Dit is niet in te schatten op een blog.
Maar wederom, moeders die direct (of zelfs op voorhand) al besluiten niet zelf te voeden zonder onderliggende reden waarom het niet mogelijk zou zijn, doen hun kindje tekort. Borstvoeding is de beste voeding voor jouw baby, omdat het precies afgestemd is op de de behoeften van je kleine en ‘zich aanpast’ met dat je kindje groeit. Het maakt ook niet uit of je langer voedt, de voeding verandert mee en blijft goed zijn voor je kleine. Onderzoeken die stellen dat kunstvoeding net zo goed of zelfs beter zou zijn dan moedermelk komen vaak uit een dubieuze hoek, gefinancierd door grote fabrikanten. Plus ze laten niet zien met welke moedermelk ze het hebben vergeleken! Ik kan me zo voorstellen dat de melk van een moeder die rookt, slecht eet en veel stress heeft stukken minder gezond is, dan van een moeder die volwaardig eet, haar vetten binnenkrijgt en aan yoga doet (om maar wat te noemen).
En dat brengt me op het eigenlijke onderwerp van dit artikel, wat is goede voeding en tot in hoeverre heeft het invloed op de melk die je kindje binnenkrijgt? Ik moet me zelf altijd beheersen om niet dramatisch met mijn ogen te gaan draaien als ik moeders hoor praten over borstvoeding en dat het niet uitmaakt wat je eet. Maar als je teveel koemelkproducten eet of erg pittig eet, dan heeft je kleine daar wel last van…. *Diepe Zucht*…..
Anders gezegd, wat je eet en hoe gezond je eet, heeft wel degelijk invloed op de kwaliteit van moedermelk. Wel is het zo dat je moedermelk productie voorrang heeft in je lichaam. Je lichaam is er op ingesteld om je kleintje van alles te voorzien om het groot te laten worden. Vitaminen, mineralen, vetzuren en andere voedingsstoffen worden onttrokken aan je voeding en zelfs je lichaam als je er niet genoeg van binnenkrijgt. Maar het advies om ongeveer 500 calorieën per dag extra te eten om dit tekort aan te vullen, is ook maar halfslachtig. 500 calorieën haal je makkelijk met een portie patat en een kroket! Maar is dat dan genoeg? Voed je daarmee ook je baby? Dat kun je je afvragen!
Wat je voor ogen moet houden, is dat alles van je baby continu in ontwikkeling is. In een jaar tijd verdubbeld zijn gewicht, groeit hij ongeveer 30 cm er bij en ontwikkelt hij zich van een hulpeloos klein mensje tot een pre-peuter die mogelijk al kan lopen, maar zeker kan zitten, kruipen en spelen! Dat is niet niks. In die periode is voeding daarom ook van groot belang!
Kijk, groeien doen kinderen wel. De overlevingsdrang van het lichaam is zo groot, dat een kindje zijn voeding wel binnenkrijgt. Maar als die voeding tekort schiet, moeten er prioriteiten gesteld worden. Botten en spieren moeten groeien, het hart moet blijven kloppen en de ademhaling moet doorgaan. Als een kindje borstvoeding krijgt van een moeder die kwalitatief matig eet, dan onttrekt het moederlichaam wel mineralen, vetzuren en vitamines uit de botten, hersenen en spieren van de moeder. Gevolg: broze botten, vergeetachtigheid, vermoeidheid en continu honger.
Dit kan heel goed ondervangen worden door een volwaardig dieet. Zijn jullie er klaar voor dat ik mijn riedeltje nogmaals afwerk?
Goeie vetten
Voldoende proteïnes
De juiste koolhydraten
Want ik blijf het zeggen: Ze zijn alledrie heel belangrijk, maar met het moderne, ‘beschaafde’ dieet dat we tegenwoordig opgedrongen krijgen, is het wazig geworden wat goeie vetten nu zijn, hoeveel proteïne we nu werkelijk nodig hebben en waar we onze koolhydraten vandaan moeten halen.
Gevolg: Moeders blijven met tekorten zitten die door borstvoeding zijn ontstaan en deze worden maar moeilijk weer aangevuld. En dit is niet ideaal, aangezien moeders over het algemeen de verzorgende ouder zijn! 😉 En hoe vaak hoor je op het schoolplein niet moeders klagen over vermoeidheid, vergeetachtigheid, vaak verkouden en weinig zin meer in dingen hebben (ik zal niet specificeren……..). Een tekort aan vetzuren en de mineralen zink en calcium liggen hier onder andere aan ten grondslag. Maar ook een tekort aan magnesium, vitamine E, vitamine D en B vitamines is heel reëel.
Maar laten we het omdraaien: Zorg dus goed voor jezelf, want daarmee zorg je ook goed voor je kindje. Een lezeres merkte heel treffend op, in reactie op het vorige artikel, dat er een heel grote voldoening is in het zelf voeden van je kind! En dat beaam ik volmondig, aangezien ik mijn beide kinderen lang zelf gevoed heb.
Dus hoe zou je dieet er uit kunnen zien? Ikzelf ben geneigd om een voedingspatroon op te stellen dat rijk is aan proteïne uit eieren, goed vlees, vis en noten, veel vetzuren bevat van vis, levertraan, kokosolie, boter en olijfolie en koolhydraten uit groenten, fruit en matig met granen met het oog op latere overgevoeligheid voor granen (PDF). Aangezien je lichaam flink aan het werk moet om voeding te maken, is het verstandig om niet laag in de koolhydraten te gaan zitten. Hou het rond de 100 tot 150 gram koolhydraten per dag. Verder is een goede multivitamine en een Omega-3 supplement aan te raden om eventuele tekorten vanuit de voeding te ondervangen. Ook eiwitpoeder kan op deze manier gebruikt worden. Een heerlijke smoothie met eiwitpoeder, kokosmelk, avocado en banaan zorgt dat je lang vol zit en geeft je de benodigde voedingsmiddelen als je druk bent.
Wees niet bang als je misschien afvalt tijdens de borstvoedingsperiode. Afvalstoffen die wellicht vrijkomen tijdens het afvallen, worden niet door middel van moedermelk afgevoerd. Ook daar is het lichaam erg mooi op ingesteld, omdat dit de baby beschermt. Dit betekent niet dat roken, veel drinken en veel schadelijke e-nummers nuttigen wel kan omdat de baby wel beschermt wordt. Je kan je geluk ook teveel beproeven! Met andere woorden: Gebruik je gezonde verstand en let op wat je doet en binnenkrijgt.
Ook voor wat betreft baby’s die moeilijk drinken of veel last hebben, is het mogelijk om met je dieet wat te ondervangen. Granen, kruidig eten en varkensvlees zijn bekende boosdoeners. Net als cafeïne en alcohol (duh…). Toch kan er meer zijn. Lactose is een goed voorbeeld, maar ook eieren, noten en de nachtschadefamilie (aardappelen, aubergines, tomaten, pepers, paprika’s etc.), citrusvruchten of soja kunnen problemen geven. Ga in zo’n geval in conclaaf met een meedenkend arts of natuurarts om erachter te komen waar het aan zou kunnen liggen. En vergeet niet, het is maar tijdelijk!
Sommige moeders krijgen wel te horen dat ze niet lang borstvoeding hoeven te geven, omdat de voeding op een bepaald moment alleen maar ‘water’ is en geen voedingsstoffen bevat. Dit getuigd van weinig inzicht. De voeding zal met dat het kind ouder wordt en meer vaste voeding binnenkrijgt, minder calorieën en voedingsstoffen bevatten, mede afhankelijk van je eigen dieet, maar het is echt niet zo dat je eigen melk op een bepaald moment geen toegevoegde waarde heeft. Het blijft een goede bron van vetzuren en mineralen en is daarom een perfect alternatief voor de avond- of ochtendfles. Slaappapjes zijn echt niet nodig ;-). Wel is het zo dat je kindje vanaf zes maanden ofzo, bij moet gaan eten. Op het consultatiebureau of op internet kun je goed nazoeken hoe dit proces verloopt. Dit is ook heel natuurlijk en geloof me, als je dondersteen tandjes krijgt, zul je blij zijn dat hij die in een worteltje kan steken in plaats van jouw tepel! (Oe, de herinneringen….)
Samengevat ben en blijf ik van mening dat borstvoeding absoluut de beste voeding voor baby’s is en dat moeders een duidelijke taak hebben om voor volwaardige voeding te zorgen. Kunstvoeding kan dit (helaas) niet imiteren en zal daarom altijd tekort schieten. Zeker als zuigelingenvoeding glucose-fructosestroop, verdikkingsmiddelen en koemelk of soja bevat. Dus vertrouw niet op wat er in reclames of tijdschriften gezegd wordt hierover. Vertrouw liever op je eigen intuïtie en je oeroude voorrecht om je eigen kind zelf te voeden.
Belangrijk, Disclaimer: Ik wil nogmaals herhalen, dat we nooit over moeders mogen oordelen die kunstvoeding geven omdat ze zelf niet kunnen voeden. Ik wil hier daarom ook niet op in gaan, want ik ben geen kinderarts of lactatiedeskundige. Ook wil ik daarom iedereen vragen om moeders (of vaders trouwens) die vanuit die situatie op dit artikel reageren, met alle respect te behandelen. Beledigende, aanmatigende en ronduit grove reacties zullen zonder twijfel verwijderd worden. Wees ook voorzichtig met het geven van advies aan deze moeders, tenzij hier om gevraagd wordt, want je weet niet wat ze al geprobeerd hebben. Neem de ervaringen liever aan en zie ze als een onderdeel van de discussie.
Uiteraard werkt dit twee kanten op!
Noot van auteur: Ik heb de vrijheid genomen om baby met ‘hij’ aan te duiden omdat dat makkelijk schreef. Dit heeft verder niks te maken met voorkeur of toepassingen. Ik was gewoon te lui om steeds hij/ zij te schrijven, iets dat ook lastiger leest. 😉
Dus laat van jullie horen! Tips, trucs en ervaringen. Maar ook echt handige links met goeie informatie, vragen of opmerkingen. Ik hoor ze graag en ben erg benieuwd!
© 2010-2012 Eet Goed, Voel je Goed. ALL RIGHTS RESERVED.
