Ahh, de braadpan. Een trouwe kameraad in de keuken. Hij bakt, suddert en stooft en bewaart van tijd tot tijd de uien als er even geen ruimte in de kelderkast is. Dit is een van de meest essentiele onderdelen van een goed doordachte keuken. Als je er nog niet eentje hebt, raad ik je aan er direct een op je verlanglijst voor Kerst te zetten. Hieronder vind je een aantal tips en trucs hoe je de beste kunt uitkiezen en hoe je er het beste voor kunt zorgen.
Gietijzeren Braadpan
Een gietijzeren braadpan kenmerkt zich door een hoge rand en een zwaar, goed sluitend deksel. Meestal zijn gietijzeren braadpannen bedekt met een coating die een reactie met zuur voedsel als appels of tomaten, tegengaat. Een gietijzeren braadpan van degelijke kwaliteit gaat je hele leven lang mee. Mijn moeder heeft een klein gietijzeren pannetje en die heeft ze haar hele getrouwde leven al. En het lijkt er niet op dat de pan binnenkort de geest zal geven!
Je gebruikt zo’n pan om stoofschotels en braadstukken in te bereiden. Het gietijzer zorgt ervoor dat de warmte lang behouden blijft en dat hitte gelijkmatig verdeeld wordt. Dit heb je nodig om vlees en groenten perfect gaar te krijgen. Zelfs de meest koppige soorten!
Je kunt een gietijzeren pan ook prima gebruiken om peulvruchten in gaar te koken of om bouillon in te trekken. Of gewoon om een heerlijke pastasaus te maken. Je kunt zelfs heel mooi, rond brood in zo’n braadpan bakken omdat de pan ook in de oven kan. En zo zou ik nog wel even door kunnen gaan, maar je begrijpt dat de mogelijkheden redelijk divers zijn en dat je met een gietijzeren braadpan veel verschillende pannen en braadschalen overbodig maakt.
Gietijzeren pannen zijn niet goedkoop. Iedereen kent wel het merk Le Creuset. In de meeste winkels betaal je voor een gemiddelde gietijzeren braadpan groot genoeg voor 4 – 6 personen ruim €200,-. (Als ze goedkoper zijn van Le Creuset zijn ze meestal niet geheel van gietijzer). Er zijn ook goedkopere gietijzeren pannen te krijgen, vaak zijn deze dan ook wat dunner en breken ze makkelijker. Het is dus niet bepaald makkelijk om een gulden middenweg te vinden. Want het is nogal een uitgave, iets dat je niet zomaar even doet. Zeker als goedkoop duurkoop blijkt.
Een goede gietijzeren pan moet zwaar aanvoelen. De wanden en het deksel moeten even dik zijn. Ook de bodem moet dik en stevig zijn om kromtrekken en aanbranden te voorkomen. De handvaten moeten ruim zijn en de knop op het deksel groot genoeg om het goed aan te kunnen vatten. Een klein knopje of erger, zo’n plat uitsteekseltje is niet handig. Als de pan heet is, gebruik je overwanten of pannenlappen om de pan vast te pakken en de deksel op te tillen en dan heb je niks aan zo’n klein knopje.
Van Kitchen & More ontving ik een gietijzeren braadpan van het merk Cosy en Trendy. Op de naam afgaand was ik wat sceptisch. Ik vond het niet veel vertrouwen uitstralen, eerder een populair merk wat vaak lijkt tegen te vallen achteraf. Ik ontving een rode braadpan van 24 cm doorsnee. Meer dan groot genoeg voor ons vieren. Ik heb ook een braadpan van BK Fortalit (kijk, dat is een naam dat vertrouwen inboezemt!), maar die is wel 30 cm in doorsnee en die heb ik ook echt nodig. Het verschil is dat de gietijzeren braadpan een stuk hoger is en daardoor ook aardig wat inhoud heeft.
Ik maak graag stoofvlees, dus dat was het eerste wat ik er in wilde maken om eens goed te bekijken of het wat zou zijn. Maar voordat je een gietijzeren braadpan in gebruik neemt, moet je hem eerst even schoonmaken met warm water en een klein beetje afwasmiddel. Als er een coating in de pan zit, hoef je hem niet eerst in te vetten. Als je een gietijzeren pan hebt die ‘bloot’ is, moet je hem wel eerst goed inwrijven met olijfolie en dit even in laten trekken, voordat je hem gebruikt. Tussendoor kun je dit af en toe herhalen als je pan een beetje TLC nodig heeft.
De eerste keer stoofvlees maken was erg plezierig. Ik gebruikte het standaard recept van runder riblappen, gebruind in roomboter en olijfolie en daarna met veel ui, ruim water, zout, peper en laurierblaadjes eindeloos laten stoven. Net zo lang tot je het vlees met een lepel kan loshalen. In mijn BK pan duurt dit gerust vijf uur. Ik begin op zondag dan ook rond half negen, zodat we rond half twee kunnen eten. Dit deed ik ook in de gietijzeren pan.
We zaten om half een aan tafel. Het vlees was boterzacht. In allerijl heb ik de aardappels in de snelkoker gedaan (we aten ook bloemkool en spruitjes, dus die waren zo gaar). Ik had er niet op gerekend een uur eerder te kunnen eten!
Sindsdien heb ik nog drie keer stoofvlees gemaakt en steeds kwam het op hetzelfde neer: Het vlees is eigenlijk na drie uur al lang gaar. Dat scheelt dus aanzienlijk in kooktijd!
Gietijzeren pan voor inductie
Ook heb ik er een pastasaus met linzen in gemaakt en een keer snel een roerbakschotel. Beide keren werkte het prima. De pastasaus was binnen het uur gaar en de roerbak gewoon mooi binnen een kwartier. Zoonlief moest snel even wat wegbrengen en kon daarom niet direct aan tafel schuiven toen ik roerbak had. Deksel op de pan en het was nog lekker heet toen hij even later ging eten. Ook niet onbelangrijk!
Ik kon niet gewaar worden of deze braadpan in de afwasser kan, maar mijn gevoel zegt dat niet doen. Ben bang dat hij dan gaat roesten. Daar komt bij dat de porseleinen coating kan schilferen. Liever met de hand afwassen dus en met een sponsje. Ik merkte wel dat er vrij snel vlekken op de coating zaten, maar ik weet dat de pan schoon is, dus dat deert me niet. Simon is er inmiddels een keer met een biotex sopje doorheen gegaan en hoewel niet helemaal wit, ziet hij er weer lekker fris uit. Van tijd tot tijd dus even de spieren laten werken, is geen gek idee. Blijft de pan langer mooi van.
Verder moet je echt oppassen met de coating. Geen harde RVS spatels, vorken of lepels in de pan gebruiken. Hout is best. En pas op hoe je hem opruimt en wat er (per ongeluk) in gedaan wordt, bijvoorbeeld als je pannen stapelt. De coating schilfert makkelijk. En hoewel dit voor het gebruik van de pan niet veel uitmaakt, heb je meer kans op roesten als je hem niet steeds goed droogt.
Want let er op dat je je pan goed droogt! Goed afdrogen, ook als je hem wel in de afwasser doet. Echt hoor, goed drogen!
Goed drogen!
Echt!
Ja, komt het over? Mooi zo. 😉
Uiteindelijk ben ik erg verrast door deze gietijzeren braadpan. Hij is erg aangenaam in gebruik en de stoofschotels en andere gerechten die ik hierin gemaakt heb, komen stuk voor stuk erg goed uit de pan. Mijn oven is lekker ruim, dus ik zet de pan ook zonder zorgen in de oven. Erg handig straks met de feestdagen. Zo kunnen dingen zoetjes nagaren.
Plus, het staat gewoon ontzettend mooi om zo’n kekke rooie pan op tafel te zetten met een geurige curry of stoofschotel als je gasten hebt. Stiekem best een beetje stoer! 😉
Gietijzeren Pan Schoonmaken
Het schoonmaken van een gietijzeren pan is essentieel voor het behoud van de kwaliteit en de levensduur ervan. Gietijzeren pannen zijn ideaal voor het koken, maar ze vereisen speciale zorg om roest en schade te voorkomen. Begin met het afkoelen van de pan voordat je hem schoonmaakt. Vermijd zeep, omdat dit de natuurlijke geur- en smaaklaag kan verwijderen. In plaats daarvan kun je de pan afspoelen met warm water en een borstel of een zachte spons gebruiken om voedselresten te verwijderen. Voor hardnekkige vlekken kun je een mengsel van zout en olie gebruiken om de pan schoon te schrobben. Droog de pan grondig af met een doek en smeer hem in met een dunne laag plantaardige olie om roest te voorkomen. Bewaar de pan op een droge plaats. Door deze stappen te volgen, blijft je gietijzeren pan in topconditie voor jarenlang gebruik.
