Ooit gehoord van nootropica? Het klinkt zo… ‘hyperig’, maar dat is het niet! In dit artikel leg ik uit dat nootropica veel meer zijn dan oppeppers voor gestresste studenten en hyperactieve yuppen 🙂
We hebben allemaal wel eens zo’n dag waar alles mis lijkt te gaan, puur omdat we onze gedachten er niet bij kunnen houden. Je kunt je nergens op focussen en je hersenen lijken veranderd in soep. Erwtensoep ofzo. Maar wat als we dit tegen konden gaan met gebruik van supplementen?
Smart drugs
De officiële naam voor deze stoffen is ‘nootropica’. Hoewel deze term een stuk onbekender is dan bijvoorbeeld antioxidanten en ontstekingsremmers, zijn dit wel degelijk bona-fide middelen om je hersenen een extra zetje te geven wanneer ze behoorlijk overwerkt zijn. Sterker, sommige van deze ‘smart drugs’ zijn al in de jaren ’70 onderzocht én sommige zul je hoogstwaarschijnlijk al met een zekere regelmaat gebruiken zonder dat je wist dat ze onder de noemer nootropica vallen.
Dus heb je wel eens een mindere dag, last van hersen-soep of andere mentale uitdagingen? Dan kan het de moeite zijn om nootropica eens nader te bekijken.
Wat zijn nootropica?
Nootropica zijn een breed scala aan supplementen en medicijnen die je mentale functioneren of stemming een boost geven. Zo kan er eentje je helpen om je creativiteit te verbeteren, terwijl een ander juist kan helpen om van je luie kont af te komen om eens wat te gaan doen. Maar ze kunnen ook helpen om tot rust te komen en even afstand te nemen van wat er gaande is om je heen.
Hoewel sommigen vinden dat nootropica alleen maar zijn voor die hyper-presterende programmeurs, studenten of anderen die mega gefocust zijn op productiviteit, hebben ze veel meer in hun mars. Sterker, sommige nootropica zijn best bekend en algemeen aanvaard als je bijvoorbeeld een chronische kwaal het hoofd probeert te bieden. Denk hierbij aan St. Janskruid (bij depressie), magnesium (voor spieren en ontspanning) en omega-3 (bij chronische ontstekingen). En dit zijn er nog maar een paar.
De kans is dus groot dat je al een nootropic gebruikt zonder dat je het door hebt!
Bekendste nootropica en hun werking
De werking is per nootropic weer anders en de wetenschap is nog lang niet zo ver dat ze alle nootropica grondig onderzocht hebben. Maar de meest populaire vorm is al wel zo ver: je geliefde kopje koffie: cafeïne.
We vinden het prettig dat cafeïne ons mentaal alert en scherp maakt, maar we denken nauwelijks na over wat de wetenschap daar al over ontdekt heeft. Cafeïne heeft een stimulerend effect omdat het bepaalde receptoren inactief maakt die onze hersenen vertragen. Recent onderzoek laat zelfs zien dat regelmatig een kopje koffie drinken een beschermend effect kan hebben tegen dementie of Alzheimer.
Naast koffie, heeft thee ook een bijzonder component namelijk L-theanine. Dit stofje zit in zwarte en witte thee en het helpt om te kalmeren zonder dat je duf wordt. Je bent dus alert zonder duf te zijn. In combinatie met cafeïne creëer je dus een boost van alertheid, maar zonder die nervositeit die je van koffie alleen zou kunnen krijgen.
Een andere bekende is magnesium. Ook van magnesium is bekend dat het kan helpen bij het terugdringen van mentale stress en overmatige bezorgdheid. En zo heb je dus drie nootropica die alledrie totaal anders zijn en toch elk de mentale functies wel degelijk beïnvloeden.
Andere Bekende Nootropica
Er zijn werkelijk waar ontzettend veel nootropica, zowel natuurlijk als synthetisch, en van veel daarvan is de wetenschap nog lang niet klaar met onderzoeken en ontdekken. De bekendste, natuurlijke nootropica waar ook al een degelijke hoeveelheid onderzoek naar gedaan is, zijn:
ashwagandha | verlaagt stress en overmatige bezorgdheid |
cafeïne | verhoogt alertheid en concentratie |
creatine | verhoogt mentale prestaties |
curcumine | voorkomt/ vertraagt mentale achteruitgang door ouderdom |
ginkgo biloba | verhoogt geheugen en reduceert stress |
l-theanine | reduceert negatieve effect van cafeïne en verhoogt focus |
magnesium | verlaagt overmatige bezorgdheid en slapeloosheid |
St. Janskruid | vermindert depressie |
Ook interessant…
Wat ik eerder al zei, er zijn nog onnoemlijk veel andere nootropica, elk met interessante eigenschappen. Een paar om in de gaten te houden zijn:
D-Serine | Geheugen en mogelijke bescherming bij neurodegeneratieve aandoeningen als ALS, Alzheimer en Parkinson |
Serotonine | Bevordert het gemoed |
Rhodiola Rosea | Zorgt voor meer evenwicht ten tijden van stress |
Gotu Kola | Bevordert de reactiesnelheid, voor doelmatig zuurstoftransport |
Conclusie
Nootropica zijn dus veel meer dan een hyperactieve hype onder millenials (no offense, ik ben zelf een millenial 🙂 ). Het zijn stoffen die je mentaal kunnen helpen in je dagelijks leven of bij langdurige chronische aandoeningen. Er zijn heel veel verschillende soorten en veel daarvan zijn op natuurlijke basis. Check altijd eerst met je huisarts als je dit uit wilt proberen en je medicatie gebruikt en/ of onder behandeling staat voor een aandoening.
Renée zegt
Leuk artikel! Bewijst maar weer eens dat we meer invloed hebben op hoe we ons voelen dan dat we meestal denken.
Heleen Quantrill zegt
Zekers! Onze gezondheid en ons gemoed zijn duidelijk gelinkt aan elkaar.