Antibiotica waar je het niet Verwacht had…

Geregeld schrijf en vertel ik hier over probiotica, waar het goed voor is, wat mijn ervaring ermee is en waar je op moet letten. Zo zijdelings noem ik dan ook antibiotica en heb ik al eens verteld wat je kan doen als je toch antibiotica moet nemen. Daarbij heb ik altijd gesteld dat ik blij ben dat ze er zijn. Zonder antibiotica was ik waarschijnlijk heel anders uit een alvleesklierontsteking gekomen. Ze kunnen dus letterlijk, levensreddend zijn.

Maar helaas leven we in een omgeving waarbij we niet alleen antibiotica via een flesje of capsule toegediend krijgen. Er zijn heel veel stoffen en andere middelen die antibiotisch werken en waaraan je onbewust vaker blootgesteld wordt dan je wellicht lief zou zijn. Het grote probleem van dit soort ‘antibiotica’ is namelijk dat ze niet alleen de boze jongens de nek om draaien, maar ook ’the good guys’, je darmflora waar je zo zuinig op wilt zijn. Dus als je een keer een kuur moet nemen kun je dat prima opvangen met een goed eetpatroon, goed slapen en supplementen na de tijd. Maar wat als je dagelijks of zeer regelmatig blootgesteld wordt aan stoffen die in feite ook antibiotisch zijn? Dan is het een heel ander verhaal.

Dagelijkse Antibiotica

Anno 2022 zijn er veel stoffen en producten in ons dagelijks leven die je darmflora flink kunnen vernaggelen. Antibacteriële zepen zijn een goed voorbeeld. Ja, dat pompje in het toilet maar ook schoonmaakmiddelen voor die WC en je keuken. Alles waar ‘antibacterieel’ op staat is in feite een antibioticum. Het doodt bacteriën. En krijg je dat op je huid, dan doodt dat ook de bacteriën op je huid. Je huid is zeer opneembaar en dus komen die stoffen op een bepaald moment in je bloedbaan en je darmen terecht. Een keertje is hierbij niet direct kwalijk, maar als jij dagelijks je handen met zulke zeep wast en een sterke voorkeur hebt voor schoonmaakmiddelen die 99,9% van alle bacteriën en virussen doodt, dan doe je je darmflora daar geen plezier mee.

Maar bepaalde medicaties zijn ook slecht voor de darmflora. Ze zijn nodig, maar niet heel bevorderlijk. Denk hierbij aan ontstekingsremmende pijnstillers als ibuprofen en diclofenac, astma-pufjes, antidepressiva, diarree-remmers en laxeermiddelen. En nogmaals, er zijn genoeg situaties te bedenken waarbij deze middelen domweg nodig zijn. Het gaat mij er ook niet om, dat je nu al die dingen in de prullenbak kiepert, maar om je ervan bewust te maken dat je als je dit soort dingen (bijna) dagelijks gebruikt, je harder zult moeten werken aan een gezonde darmflora.

Onverwachte Antibiotica

Dit zijn dus twee grote ‘boosdoeners’ waarvan ik denk dat de meesten van jullie dat al wisten. Het is logisch dat sterke schoonmaakmiddelen en (zware) medicatie niet goed is voor je darmflora. Maar er zijn nog meer producten waar je het wellicht niet van wist. En de kneep zit ‘m in het feit dat veel van onze dagelijkse verzorgingsproducten en schoonmaakmiddelen een bepaalde mate van bacteriedodende stoffen nodig hebben. Anders maken ze niet echt schoon, blijven ze veel minder lang goed of kunnen zelfs bronnen van ziektekiemen zijn. Maar feit is wel dat als jij ze dagelijks gebruikt, je het dus ook binnenkrijgt en het ook een effect heeft op jouw flora.

• Verzorgingsproducten: die antibacteriële zeep dus, maar ook antipuistjes middeltjes, bacteriedodende ‘cleansers’ en mondwater. Maar ook bepaalde tandpasta’s als die claimen bacteriedodend te zijn.
• Schoonmaakmiddelen: naast Dettol ook gewoon alle andere merken en producten die bacteriedodend zijn. Zelfs biologische in deze, want bacteriedodend is bacteriedodend, biologisch of niet.
• Pesticiden: vaste lezers weten hoe vaak ik het belang van biologische groenten en fruit benadruk, niet zozeer vanwege de voedingswaarde maar meer vanwege het voorkomen van de vele pesticiden die op reguliere groenten en fruit zitten. Ik snap dat dat echt veel duurder is en lang niet altijd haalbaar voor iedereen, maar feit is dat die pesticiden je darmflora ook aantasten. Kies dus wanneer mogelijk voor biologisch en anders voor zo min mogelijk bespoten. De ‘Clean Fifteen’ en ‘Dirty Dozen’ zijn goede lijstjes om op je telefoon of in je portemonnee te bewaren.

Antibiotica in vlees en melk is in Nederland flink aan banden gelegd, dus dat is niet een grote bron waar je je zorgen over hoeft te maken in deze context.

Wat kun je doen?

Het is niet zo dat ik je nu aanraad om alles in één keer om te gooien. Je maakt keuzes die het beste bij jouw situatie passen en soms zit je aan bepaalde producten en medicaties vast omdat je anders veel zieker zou worden. Kijk waar je andere keuzes in kan maken en let daarnaast extra goed op je voeding en neem eventueel probiotica supplementen om je darmflora te ondersteunen.

Een paar suggesties waar je op zou kunnen letten:

• Check de producten die je hebt/ koopt – Heb je per sé antibacteriële zeep en schoonmaakmiddelen nodig? Een reguliere handzeep en allesreiniger maken ook erg goed schoon, het hoeft niet altijd steriel als je verder gewoon gezond bent.
• Poets biologisch – En dan niet de antibacteriële variant natuurlijk 🙂 Schoonmaken op basis van natuurlijke producten is in veel gevallen net zo goed als de chemische variant, maar dan wel beter voor je huid, je darmflora én het milieu!
• Eet biologisch – Logisch 🙂 Beperk de inname van pesticiden wanneer je maar kan. Uien, aardappelen en appels kun je, vind ik, sowieso het beste biologisch kopen. Kweek biologische kruiden in de vensterbank en lekkere sla in potten op je terras of in de tuin. Leuk om te doen, erg lekker en vrij van bestrijdingsmiddelen!
• Neem probiotica – Een goed probioticasupplement ondersteunt je darmflora en voorziet het van een dagelijkse dosis gezonde bacteriën.
• Eet probiotica – Door probiotische voedingsmiddelen toe te voegen aan je dagelijkse voedingspatroon, zorg je dat een leuke variatie aan probiotica binnenkrijgt.
• Ga de tuin in! – Mijn persoonlijke favoriet 🙂 Lekker met je handen in de grond werken, onkruid wieden, aanvegen en je oogst niet al te schoon afvegen voordat je het opeet… het zijn allemaal goeie bacteriën die je op die manier binnenkrijgt. Een beetje vies is in dit geval dus heel gezond!

Conclusie

Antibiotica zijn niet alleen als pil of drankje om een ernstige aandoening te bevechten. Je vindt ze ook in je gootsteenkastje en de badkamer. Door iets kritischer te kijken naar onze omgeving en wat we op onze huid smeren en ons huis mee kuisen, kunnen we veel van dat soort antibiotica mislopen. Zorg daarnaast voor een leefwijze en eetpatroon dat een gezonde darmflora ondersteunt zodat je óók gewoon goed bestand bent tegen antibiotica die je domweg niet kunt of wilt vermijden. Het leven is tenslotte niet zwart-wit.