Vitamine D wordt in je lichaam alleen bij een zonkracht van 3 of meer aangemaakt. Vitamine D staat erg in de belangstelling omdat het bescherming biedt tegen tal van ziekten en aandoeningen.
De zonkracht is een maat voor de hoeveelheid ultraviolette straling (UV) in het zonlicht die de aarde bereikt. Het UV-zonlicht neemt toe naarmate de zon hoger staat en varieert met de seizoenen en het moment van de dag. Warmte heeft geen invloed: op een koele zonnige dag kan de zonkracht even sterk of sterker zijn dan op een warme dag. Wel is de hoeveelheid UV afhankelijk wolken, vocht of stof in de atmosfeer en van de hoeveelheid ozon. De ozonlaag op grote hoogte in de atmosfeer beschermt het aardoppervlak tegen UV
Onderzoek toont aan dat vitamine D een beschermende rol speelt tegen allerlei ziekten en aandoeningen. De aanmaak van de ‘zonlicht’ vitamine D verloopt stapsgewijs. Een onzichtbaar onderdeel van zonlicht, UV-B genaamd, wordt in onze huid tot vitamine D gevormd. De lever zet de vitamine D om in een andere stof, genaamd calcidiol. Deze stof kan als voorraad in ons lichaam opgeslagen worden. Calcidiol is eigenlijk opgeslagen zonlicht.
Vitamine D alleen bij zonkracht 3 of hoger
In onze huid kan alléén vitamine D aangemaakt worden als er tenminste een zonkracht 3 is. Zonkracht geeft aan hoeveel UV er in het zonlicht aanwezig is. Een zonkracht van 3 of meer meten wij in Nederland vooral van juni tot september. Kijk op de zonnekrachtmeter en je ziet of je vandaag vitamine D aanmaakt! Je moet dan wel met een blote huid, het liefst liggend, ongeveer een half uur in de zon zijn.
Vitamine D productie verlaagd door bewolking en zonnebrandcrème
Bewolking, smog en vocht verminderen de hoeveelheid UV-B in het zonlicht en daarmee hoeveel vitamine D we kunnen aanmaken. Zonnebrandcrème verlaagt de vitamine D productie al snel met 98%
Gemiddelde zonkracht in Nederland (bron RIVM)
Wanneer is er voldoende zonkracht in Nederland?
In de grafiek zien we de gemiddelde zonkracht per maand in Nederland van de afgelopen 10 jaar. In de blauwe balk is zichtbaar gemaakt dat alleen in de zomer en late lentemaanden er voldoende zonkracht aanwezig is om vitamine D aan te maken.
Huidkanker
Sinds midden 70-er jaren is er een sterkte toename van melanomen (huidkanker). Het wordt sindsdien aanbevolen om uit de zon te blijven en chemische zonbeschermingsmiddelen met zonfactor te gebruiken om het risico hierop te verminderen. Ondanks de aanbevelingen en het gebruik van zonnebrandcreme is het aantal mensen dat door melanoma overlijdt blijven stijgen. De meeste zonbeschermingsmiddelen blokkeren UV-B straling maar niet UV-A straling dat zo Ìn 90-95% is van de ultra violette energie in het zonnesysteem. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat melanomen en basaalcelkankers veroorzaakt kunnen worden door zonnestraling anders dan UV-B.
Er is geen bewijs voor het feit dat de zon melanoom veroorzaakt of zonbeschermingsmiddelen het voorkomen. Mensen die binnen werken hebben een grotere kans op de ziekte dan mensen die buiten werken. Ook ontstaan melanoma op delen van het lichaam die minder aan de zon bloot staan, zoals borst en benen.
In Europa komen melanoma meer voor op de noordelijke breedtegraad waar beduidend minder zon is. Mensen die altijd in de zon leven hebben beduidend minder kans om de ziekte te ontwikkelen. Tekort aan zonlicht zorgt ongetwijfeld voor veel meer ziektes en overlijden dan aan véél zonlicht.
In dat geval zijn zonbeschermingscremes niet alleen ineffectief tegen kanker,
ze stimuleren juist ziektes omdat ze de opname van vitamine-D via de huid tegen gaan.
Voordelen van zonlicht en vitamine-D
Botten: voorkomt osteoporose en osteomalacie.
Cellulair: voorkomt verschillende kankers
Organen: voorkomt hartziekten en beroerte
Auto-immuun: voorkomt verschillende auto-immuunziekten
Mentaal: verbetert het gevoel van ‘goed voelen’ en slaap
Uiteraard kun je zelf vitamine D heel goed aanvullen door middel van een supplement. Door dagelijks preventief 2000 IE vitamine D in te nemen verklein je de kans op o.a. osteoporose en verschillende auto-immuunziekten.
En dan nog wat…
Het is zeker wel mogelijk om van binnen uit je beter te beschermen tegen zonnebrand. Dit kan door middel van lycopeen. Lycopeen komt van nature veel voor in o.a. tomaten. En tomatenpuree spant de kroon vanwege de geconcentreerde vorm. Door dagelijks 55 gram tomatenpuree te nuttigen, verhoog je de bescherming van je huid met 30% (Bron).
Wil je toch liever smeren, kies dan voor een zonnebrandcreme op natuurlijke of minerale basis te koop bij De Weegschaal. Een aantal interessante artikelen hierover kun je hier lezen en hier lezen. Ook kun je je na de tijd insmeren met kokosolie om zo een (licht-) verbrand huidje te kalmeren. Beter is het om niet langdurig in de zon te liggen of luchtige kleding te dragen die je huid bedekt. Denk aan de mensen die in de woestijn leven!
Met andere woorden, zon met met verstand!
Kijk hier en hier voor twee leuke artikelen over zonnebrandcreme.
Bronnen:
Circadian
© 2010-2012 Eet Goed, Voel je Goed. ALL RIGHTS RESERVED.
Als toevoeging:
– De ADH is ook volgens vele onafhankelijke vitamine D experts zeer laag!. (hier is veel over the vinden)
– Het is Niet waar dat je met een gevarieerde voeding genoeg vitamine D krijgt.
– Bijna iedereen is vitamine D deficient, in de herfst en winter in nederland kun je zonder supplementatie niet genoeg vitamine D aanmaken.
Voor wie geinteresseerd is (boek over vitamine D):
http://ortho.nl/boeken/nieuw-licht-op-vitamine-d
Voor wie geïnteresseerd is: Een artikel over superdosering vitamine D dat binnen twee dagen een tekort op kan heffen.
http://ortho.nl/bibliotheek/artikel/8249
Ok, duidelijk, dank je! Ik vraag me dan nog steeds af hoe je bij jezelf kunt merken dat je een tekort hebt en ook of de info die je bij je opleiding krijgt gebaseerd is op wetenschappelijk onderzoek. In mijn familie komt huidkanker voor, vandaar mijn bezorgdheid.
Hee Margreet,
Je kan je vit.D status laten meten bij je huisarts.
Maar bijna iedereen heeft een tekort dus je kan zonder problemen vit.D gebruiken.
En ja, het is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.
Groet,
Jeanette
Hoi Heleen,
Ik lees je site met veel interesse, maar heb steeds meer vragen eigenlijk…
Ik vroeg me af hoe het komt dat veel mensen tegenwoordig een vitamineD tekort hebben. Is dat vanwege het vele insmeren en tekorten in het moderne eetpatroon denk je? Hoe kun je er eigenlijk bij jezelf achter komen of je een tekort hebt?
Ook vroeg ik me af hoe je eigenlijk aan al je informatie op je site komt. Ik zie soms door de bomen het bos niet meer met alle voedingsadviezen.
Lees je veel wetenschappelijk onderzoek, zo ja, wat zijn dan bijv. je bronnen?
Groetjes,
Margreet
Antwoord van Jeanette:
Hee Margreet
Dat men tegenwoordig een tekort aan vit.D heeft komt idd doordat er teveel gesmeerd wordt maar wat ook een oorzaak is dat er vroeger meer levertraan en vit. D werd ingenomen. Nu is dat niet meer zo. Bovendien is de adh van nu gebaseerd op een aanname van tientallen jaren terug en voldoet allang niet meer aan de behoefte van nu.
Toch komt men in het reguliere circuit er wel achter dat de inname te kort schiet en wordt er meer vit.D voorgeschreven. Tot wel 6000 IE !
Hoe ik aan die info kom? Ik ( Jeanette) ben orthomoluculair voedingstherapeut en epigenetisch therapeut i.o, en zulke dingen leer je dus in de opleiding, vandaar.
Groet,
Jeanette
4000 ie in de zomer, dan is de 400 ie dat wordt geadviseerd als adh op een potje vitamine D tabletten echt heel erg aan de zuinige kant.
Sterkte met het gesprek met de juf. Je kinderen weten dat jij niet wilt dat ze ingesmeerd worden en waarom?
Ik heb ervaring met andere dingen dat bijzonderheden nog weleens vergeten worden.
Groetjes, VeggieMo
Is een goeie, daar heb ik het nog niet over gehad met ze. In het algemeen is het onderwerp verzorging nog niet zozeer aan bod gekomen. Wel leuk om dat eens op te pakken.
En de adh voor vitamine D schiet op dit moment sowieso zeer tekort. In het algemeen trek ik me niet veel aan van de adh 😉 Ik denk dat jij je daar ook wel in kan vinden!
Groetjes!
Die 2000 eenheden is best veel. Ik neem 1200 per dag.
Weleda heeft geen zonnebrandcreme meer in het assortiment. Vroeger wel. Hier wordt ook geen zonnebrandcreme meer gebruikt sinds ik meer van het spul afweet. We gaan lekker in de zon, maar we gaan niet zitten bakken.
Ik heb de indruk dat niet alleen tomatenpuree goed is, maar gewoon grote hoeveelheden plantaardige producten eten. Dan krijg je een gekleurder huidje. Staat ook mooi.
Groetjes, VeggieMo (die gemerkt heeft dat veel mensen niet willen weten dat de meeste zonnebrandcremes ongezond zijn om te gebruiken en dat ze dan vinden dat ik onverantwoorde adviezen geef…, nou, ja, zelf weten).
2000 ie is niet veel als je bedenkt dat je in zonlicht tot wel 4000 ie aanmaakt in je huid en dit dus alleen tijdens de hoog-zomer maanden gebeurt. Vitamine D is bij zoveel processen betrokken (net als vitamine A, waar ook heel veel misverstanden nog over bestaan) dat het helemaal niet verkeerd is om hogere doses aan te houden.
http://www.westonaprice.org/fat-soluble-activators/miracle-of-vitamin-d
En mbt tomatenpuree moge het duidelijk zijn dat dit altijd in combinatie met een gezond dieet gedaan moet worden en iet als een op zichzelf staand iets. Dit geldt voor alle adviezen die een orthomoleculaire inslag hebben.
Over zonnebrand en frustraties met andere mensen heb je helemaal gelijk. Ik zal binnenkort weer even een praatje met de juf hebben over het smeren van zonnebrand (dat ze dat vooral moet laten bij mijn kinderen) en ik weet nu al dat dit een lastig gesprek gaat worden. Het zit er zo ingebakken (no pun intended) dat je moet smeren, zelfs bij de eerste zonnestraaltjes… je wordt er niet goed van!
Groetjes
Heleen
Dat wist ik niet van die zonnekracht. Ik dacht dat buiten zijn in de winter ook goed was voor de aanmaak van vit D.Ik smeer niet graag en ga zeker met een krachtige zon liever in de (half)schaduw zitten. Groeten Izerina
Voor het licht is in de winter naar buiten zeker aan te raden. Voor vitamine D hoef je het inderdaad niet per se te doen. Ik lag de afgelopen dagen in de hangmat te zonnen puur om een lekker kleurtje te krijgen! Voor mijn vitamine D neem ik nog altijd fermented cod liver oil. Dat zal in de hoogzomer wel minder zijn.
Weet je, ik word op een bepaald moment gewoon naar van het in de zon zitten als het erg fel is. Ik zie dit als een soort natuurlijk afweer mechanisme waarbij je lichaam je beveelt om de schaduw op te zoeken. Bekijk deze link maar eens: http://www.westonaprice.org/fat-soluble-activators/miracle-of-vitamin-d
Krijg je een beetje een idee van hoe lang je in zon moet zijn om D aan te maken. Eindeloos bakken is gewoon niet nodig. Net zo min als smeren 😉
Groetjes!
Leuk artikel! Weer veel geleerd en een aantal misverstanden over de zon uit de wereld geholpen. Dankjewel!