Leverworst: je vindt het in veel Nederlandse keukens. Een smeuïg broodbeleg met een kenmerkende smaak. Maar is leverworst eigenlijk wel gezond? Als voedingsdeskundige krijg ik deze vraag vaker dan je denkt. In dit artikel vertel ik je precies wat leverworst is, wat erin zit, en of je het gerust op je boterham kunt blijven smeren.
Wat is leverworst?
Zoals je weet, is leverworst een vleesproduct dat wordt gemaakt van varkenslever, gemengd met spek en kruiden. Het wordt daarna verwerkt tot een smeuïge worst, vaak verpakt in een kunstdarm. Er bestaan verschillende soorten, zoals fijne leverworst, grove leverworst en Duitse leverworst.
Het belangrijkste ingrediënt is lever, en dat maakt leverworst meteen interessant: lever is namelijk ontzettend voedzaam.
Voedingswaarde van leverworst
Leverworst bevat een mix van eiwitten, vetten en micronutriënten. Per 100 gram krijg je ongeveer binnen:
250 tot 300 kcal
12 tot 15 gram eiwit
25 tot 30 gram vet, waarvan een deel verzadigd
IJzer, vitamine A, B12 en foliumzuur in ruime hoeveelheden
Zoals je ziet, bevat leverworst behoorlijk wat calorieën en vet, maar ook belangrijke vitamines en mineralen. Vooral vitamine A en B12 springen eruit – deze zijn cruciaal voor je weerstand, energiestofwisseling en zenuwstelsel.
De voordelen van leverworst
Eerlijk is eerlijk: leverworst heeft absoluut een paar pluspunten. Zo is het rijk aan:
Vitamine A: ondersteunt je ogen en immuunsysteem
IJzer: helpt bij de aanmaak van rode bloedcellen
Vitamine B12: belangrijk voor je zenuwen en energie
Eiwitten: dragen bij aan spierherstel en verzadiging
Als je moeite hebt om voldoende ijzer of B12 binnen te krijgen (bijvoorbeeld als vrouw in je menstruerende jaren), kan leverworst af en toe best een goede aanvulling zijn.
Nadelen van leverworst
Echter, er zijn ook nadelen. Leverworst bevat relatief veel:
Verzadigd vet: dit verhoogt het LDL-cholesterol, vooral als je er veel van eet
Zout: één snee kan al snel meer dan 300 mg natrium bevatten
Vitamine A in overmaat: te veel kan schadelijk zijn, zeker bij dagelijks gebruik
Vooral zwangere vrouwen moeten oppassen. Een te hoge inname van vitamine A via leverproducten kan namelijk schadelijk zijn voor de baby.
Is leverworst gezonder dan ander broodbeleg?
Dat hangt ervan af. In vergelijking met zoet beleg zoals hagelslag of jam bevat leverworst meer eiwitten en micronutriënten. Maar vergeleken met bijvoorbeeld kipfilet of hummus, bevat het meer verzadigd vet en zout.
Als je kijkt naar vleeswaren in het algemeen, dan zit leverworst in de categorie ‘bewerkte vleeswaren’. Zoals je misschien weet, raadt het Voedingscentrum aan om deze groep te beperken. Bewerkte vleeswaren worden namelijk in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Hoe vaak kun je leverworst eten?
Mijn advies: af en toe is prima, maar maak er geen dagelijkse gewoonte van. Eén of twee keer per week een dun plakje op een volkorenboterham is echt geen probleem, mits je verder gezond en gevarieerd eet.
Let erop dat je het combineert met veel groenten en vezels gedurende de dag. En wissel af met andere eiwitrijke, magere opties zoals hüttenkäse, ei of gegrilde kipfilet.
