Hoe zit het ook alweer? Welk vet is gezond, welke niet en hoe kun je die het beste gebruiken? Hieronder lezen jullie een overzicht van de beste vetten.
Waar kun je het beste in bakken?
Deze vraag wordt mij regelmatig gesteld en in eerste instantie had ik daar geen passend antwoord op. Ik bak altijd in olijfolie met het idee dat dit een gezonde keuze is maar ik heb eigenlijk nog nooit uitgezocht of dit wel klopt. Je hoort allerlei meningen hierover in je omgeving en in de media.
Zo vind je na een rondje internet de volgende gezonde vetten om in te bakken: margarine, palmolie, ganzenvet, olijfolie, zonnebloemolie, sojaolie, arachideolie, roomboter, kokosolie, ghee en maïsolie.
Vaste lezers weten wel dat ik gek ben op verzadigde vetten en onverzadigde vetten heel specifiek gebruik. In dit overzicht probeer ik dat wat verder uit te leggen.
Onverzadigde vetten
Onverzadigde vetten zijn vetten die het lichaam kan gebruiken als bouwstof en als brandstof. Ze zijn nog niet helemaal af en dat maakt juist dat het lichaam er veel aan heeft. Deze zijn (in de juiste verhoudingen) belangrijk voor een gezond voedingspatroon.
Het nadeel hiervan is dat ze niet zo stabiel zijn als verzadigde vetten en dat er bij verwarming makkelijker schadelijke stoffen kunnen ontstaan. Er zijn enkelvoudig verzadigde vetzuren zoals olijfolie (omega 9). Deze zijn stabieler dan de meervoudig onverzadigde variant zoals visolie en lijnzaadolie (omega 3) en soja, zonnebloem, arachideolie (omega 6). Lees hier meer daarover.
De meervoudig onverzadigde vetzuren zijn minder stabiel dan de enkelvoudig verzadigde vetzuren maar dat betekent ook dat het lichaam er ook meer van kan maken. Als onverzadigde vetten verhit worden kunnen ze makkelijk van structuur veranderen en schadelijk worden voor het lichaam. Hoe heter zo worden, hoe sneller ze van structuur veranderen.
Verzadigde vetten
Verzadigde vetten zijn vetten die helemaal af zijn. Het lichaam kan ze verbranden of opslaan maar niet verder verwerken tot bouwstoffen. Het voordeel hiervan is dat ze relatief stabiel zijn. Deze vetten kunnen dus het beste tegen verhitting.
Dierlijke vetten bestaan voor het grootste deel uit verzadigd vet. Voorbeelden hiervan zijn roomboter, reuzel en ganzenvet. Er zijn ook 2 plantaardige verzadigde vetten. Dit zijn kokos en palmvet. Deze verschillen van de dierlijke variant door hun kortere vetzuurketens waardoor ze makkelijker te verteren zijn.
De gezondste verzadigde vetten
- Kokosvet (en palmvet)
Kokosvet (en palmvet) is het gezondst om in te bakken doordat het de meest stabiele vetzuren heeft (voornamelijk verzadigde) die het beste tegen verhitting kunnen. Daarnaast zijn ze door relatief korte vetzuurketens makkelijker te verteren.Een nadeel is dat het van ver komt en dat het productieproces niet altijd even inzichtelijk is. Er zijn behoorlijke prijs en kwaliteit verschillen. De biologische vierge variant is het beste, maar door de onzuiverheden niet te heet te verhitten. De geraffineerde variant is beter om in te bakken maar weer iets minder gezond. - Ghee of geklaarde boter.
Een goede nummer twee. Het zijn redelijk stabiel verzadigde vetzuurketens. Het is algemeen verkrijgbaar. Een nadeel is dat je het wel zelf moet maken of een duurdere kant en klare variant moet kopen. Een recept voor ghee vind je hier. - Andere dierlijke vetten.
Verder bak ik graag in ganzenvet (gebakken aardappels in ganzenvet zijn bijzonder lekker). Uitstekende bakvetten, maar niet zo makkelijk te verkrijgen. Ook reuzel en ossenwit zijn hele goede vetten om in te bakken.
Het gezondste enkelvoudig onverzadigd vet
- Olijfolie.
Gebruik nooit een extra vierge olie om in te bakken. Hierin zitten nog veel onzuiverheden die bij verhitten schadelijke stoffen kunnen produceren. Probeer niet te heet te bakken in olijfolie. Het grote voordeel van olijfolie is natuurlijk de smaak die het aan eten geeft en het feit dat het rijk is aan Omega-9.
De ongezonde keuze: meervoudig onverzadigd vet
- Soja-, zonnebloem- en arachide-olie.
Deze vetten zijn ongeschikt om in te bakken; ze zijn te instabiel om te verhitten. - Margarine en bakboter.
Ze zijn net zo slecht als de vetten waarvan ze gemaakt zijn. Vaak zonnebloem en sojaolie. Daarnaast krijg je er een portie e-nummers bij waar je niet op zit te wachten. Het grootste andere nadeel is de smaak. Van margarine is nog nooit iets lekker geworden. Lees hier meer.
Conclusie
Er is genoeg keuze voor gezonde vetten om in te bakken en om koud te gebruiken. Hou je verre van gefabriceerde en sterk bewerkte vetten en oliën. Kies zoveel mogelijk voor koud geperst en biologisch als het gaat om olie. En wil je lekker roerbakken of iets frituren? Kokosolie, boter en reuzel zijn dus hele goeie keuzes. Bijkomend voordeel: ze smaken ook nog eens erg lekker en zijn gezond voor de darmen!
Hoi, in dit artikel zeg je dat arachideolie gezond is om in te bakken en later bij de ongezonde keuze staat weer arachideolie?
In welk rijtje moet ie nou staan?
Mvg jeroen
ik bak zelf veel in rijsteolie,
maar daar lees je nooit over !!!!!
moet je denk ik ook ervoor waken dat het niet net als zonnebloem olie met petrochemie wordt verkregen
En cacaoboter …kom je praktisch nooit tegen?
Cacaoboter bestaat voor een groot deel uit verzadigde vetzuren en zou dus prima zijn om in te bakken, lijkt me. Wel een beetje duur…
De basis van dit verhaal klopt ten dele, wat ontbreekt is, vanaf welke dosering zijn verzadigde vetten schadelijk (lees: bij welke hoeveelheid die men per dag/week/maand binnen krijgt zijn verzadigde vetten schadelijk.
Het menselijk lichaam heeft namelijk ook verzadigde vetten nodig.
En mensen
1) vlees bakken doen we niet op het hoogste standje van t fornuis.
2)na t bakken je vlees/aardappelen even laten uitlekken scheelt ook al een heel stuk.
eet smakelijk.
p.s. 40 jr roomboter,geklaarde boter en margarine. (Gedoseerd) 75 kilo en een cholesterol van 4,7 .
Beste Dennis,
Ik begrijp je niet helemaal. Eerst heb je het over de schadelijke dosering van verzadigd vet en daarna stel je dat we ook verzadigde vetten nodig hebben.
Zoals ik er tegen aan kijk zijn onverzadigde vetten niet schadelijk. Sterker nog je hebt ze hard nodig voor allerlei belangrijke processen in je lichaam. Daarnaast heb je natuurlijk ook onverzadigde vetten nodig. Het gaat dus om de verhouding tussen al deze verschillende vetten. Voor de meeste van ons geld dat we teveel omega 6 eten, te weinig omega 3 en dat we ten onrechte denken dat verzadigde vetten schadelijk zijn en dat we daar te weinig van eten. Cholesterol is een erg belangrijke stof in ons lichaam. Er worden bijvoorbeeld veel hormonen van gemaakt. Het lichaam maakt het zelf ook. Het idee dat je van een hoog cholesterol gehalte in je bloed gezondheidsrisico’s loopt is tegenwoordig wel achterhaald. Zie de link met de video die onderaan de blog staat. Op passievoorgezondeten.nl zal ik binnenkort meer uitleg over dit onderwerp geven.
Groet Rob
Ik sluit me bij Iris aan als het gaat over rijstolie.
volgens mij is er en foutje geslopen in je tekst. Je hebt het bij onverzadigde vetten over enkel en meervoudige verzadigde vetten…… Maar dit moet vast onverzadigd zijn????
Je hebt gelijk Eline, ik heb het meteen veranderd. Dank je voor het melden!
Leuke blog. Ik zie ossewit en reuzel ook staan. Misschien is wat aanvulling daarover handig. Reuzel is dierlijk vet van varken, ossewit is gesmolten niervet van runderen. Net zoals het ene stukje vlees en andere niet is geldt dat ook voor dierlijk vet. In niervet worden schadelijke stoffen opgeslagen, dus bij ossewit is het belangrijk dat het afkomstig is van gezonde runderen, en vrij van antibiotica. Bij grasgevoerde koeien (dus niet bijgevoerd met granen / soja / mais) produceren producten met een hoger gehalte omega 3. Dit geldt voor zuivel, vlees, maar ook voor het ossewit.
Wij wisselen ons eigen ossewit af met kokosolie, ghee en roomboter.
Dank voor de aanvulling Ymkje!k En inderdaad, juist voor vet (en de vette delen van het vlees) is het extra belangrijk dat je kiest voor grasgevoerde koeien.
Ken je het boek Het verzwegen verhaal over kanker van Professor Brian S.Peskin, hier wordt veel aandacht besteedt aan vetten, dit in relatie tot kanker en hartinfarcten. Een aanrader als je gezond wil eten en kanker wil voorkomen.
Volgens het boek kan kanker al bijna een eeuw voorkomen en genezen worden!!
groetjes Hanneke
Van dat boek heb ik wel gehoord, maar nog niet gelezen. Ik heb ook het boek van Ard Pisa “Wat Angelina niet wist over Kanker, maar wel had moeten weten”, dat is aan de hand van o.a. dat boek van Peskin geschreven. Ook dat heb ik helaas nog steeds niet gelezen….
Hoi Hanneke,
Het boek ken ik niet. Ik zal het zeker opzoeken! Ken jij de lezing:
Enjoy Eating Saturated Fats: They’re Good for You. Donald W. Miller, Jr., M.D.
Deze lezing kun je op youtube vinden en geeft ook meer inzicht over de gezonde aspecten van verzadigd vet in je dagelijkse voeding.
Hartelijke groetjes Rob
Duidelijk stukje Rob.
Ben ook al een tijdje met gezonde voeding bezig
en bak in kokosvet olijfolie en een biefstukje is toch het lekkerste in roomboter.
Ik heb jou blog bij mijn bladwijzers gezet .
Dank je wel Annie, namens Rob, zal ik maar zeggen. Ik zal het hem doorgeven!
Leuk om te horen Annie. Ik hoop dat je er leuke recepten tegen gaat komen. De komende maanden wik ik mijn visie op gezonde voeding verder gaan uitwerken en zal daar regelmatig over gaan posten. Ik ben benieuwd wat je daar van gaat vinden!
En rijstolie (te koop bij de AH)? Daar lees ik nooit wat over, maar ik vraag me af of dat goed is of niet…
Rijstolie is een zwaar bewerkt product en heel hoog in omega 6. Wat mij betreft niet aan te raden!