Varkensvlees: Voedingswaarde & Gezondheid

Wist je dat varkensvlees het meest gegeten rode vlees ter wereld is? Het is vooral erg populair in Zuid-Oost Azië maar wordt om religieuze redenen niet gegeten door Islamieten en Joden.

Varkensvlees wordt veel gebruikt om bewerkt te worden tot bijvoorbeeld spek en worst, maar zonder toevoegingen of bewerkingen is varkensvlees een prima bron van vitamines, mineralen en eiwitten. In dit artikel wil ik je hier e.e.a. over vertellen.

Voedingswaarde van Varkensvlees

Het is afhankelijk van welk deel van het varken je eet dat bepalend is voor de hoeveelheid vet dat er in zit. Maar per 100 gram varkensgehakt is dit de voedingswaarde:

• Calorieën: 297
• Water: 53%
• Eiwitten: 25,7 gram
• Koolhydraten: 0 gram
• Suikers: 0 gram
• Vezels: 0 gram
• Vet: 20.8 gram

Eiwitten

Het is afhankelijk van hoe het bereid wordt, hoeveel eiwitten er in zitten. In gewoon bereid varkensvlees waar het water nog in zit, zit je op ongeveer 25 gram eiwitten per 100 gram vlees. Droog je het vlees, dan kan het oplopen tot ruim 80 gram per 100 gram vlees. Voor mensen die om wat voor reden dan ook een eiwitrijk dieet volgen, is dit dus een rijke bron van eiwitten.

Vetten

Ja, mager gehakt bevat nu eenmaal veel minder vet dan een stuk buikspek! Het soort vet in varkensvlees is iets anders dan bij andere veesoorten als rund en lam. Het bevat iets minder geconjugeerd linolzuur (CLA) en iets meer onverzadigde vetzuren. (1)

Vitamines en Mineralen

Varkensvlees is een belangrijke bron van veel verschillende vitamines en mineralen waaronder:

• Thiamine of vitamine B1: Anders dan bij rund of lam, is varkensvlees rijk aan thiamine, een belangrijke B vitamine die betrokken is bij veel verschillende processen in het lichaam. (2)
• Selenium: Varkensvlees is rijk aan selenium. Selenium is een belangrijk antioxidant en bindt en verwijdert zware metalen uit het lichaam. (3)
• Zink: Zink is een bijzonder belangrijk mineraal, betrokken bij het in stand houden van een gezonde hersenfunctie en immuunsysteem.
• Vitamine B12: Deze vitamine vind je bijna alleen maar in dierlijke bronnen en speelt een belangrijke rol bij onder meer DNA-synthese, cellulaire herstelprocessen, bloedaanmaak en hersenfunctie. (4)

Dit is slechts een greep van de meest opvallende vitamines en mineralen die je in varkensvlees vindt. Ik heb het hier over onbewerkt vlees, want bewerkt varkensvlees bevat vaak erg veel zout en nitraten die het gezonde aspect van varkensvlees – in mijn optiek – ondermijnen.

Gezondheidsvoordelen van Varkensvlees

Omdat varkensvlees een goeie bron van eiwitten is en alle negen aminozuren levert, is het een prima voedingsmiddel wanneer je spierverlies tegen wil gaan. Dit geldt voor langdurig zieken, maar ook voor ouderen, kinderen in de groei en zwangeren.

Het is niet alleen gunstig om te voorkomen dat je spiermassa verliest, ook wanneer je spiermassa wilt opbouwen, is het een goed idee om goeie kwaliteit volwaardige eiwitten in je voedingspatroon op te nemen. Ook omdat varkensvlees en andere soorten vlees belangrijke aminozuren bevatten die de aanmaak en opbouw van spieren bevordert. Een voorbeeld hiervan is beta-alanine. (5, 6)

Gezondheidszorgen rondom Vleesconsumptie

Al geruime tijd wordt onderzoek gedaan naar de oorzaken van hart- en vaatziekten en wat we kunnen doen om onze kans hierop te verkleinen.

Observatieonderzoeken geven een wisselend oordeel over tot in hoeverre het eten van rood vlees daadwerkelijk gelinkt is aan hart- en vaatziekten. Sommige studies laten een link zien, terwijl anderen die link juist niet vinden. (7, 8, 9, 10)

Dit soort studies geven observaties weer, maar kunnen geen associaties aantonen. Vaak zijn er meer factoren die bepalend zijn of iemand wel of niet een hartaandoening krijgt. Leefstijl factoren als overmatig alcoholconsumptie, roken, hoeveel groenten en fruit iemand consumeert en hoeveel geraffineerde koolhydraten worden genuttigd, worden in deze studies bijvoorbeeld niet meegenomen.

Eén observatie die vaak gedaan wordt is dat mensen die relatief veel vlees eten, over het algemeen (hoewel niet uitsluitend) een ongezonde eet- en leefpatroon hebben.

Cholesterol en Hart- en Vaatziekten

Een andere populaire theorie is dat teveel cholesterol uit de voeding de boosdoener is voor hart- en vaatziekten, maar ook deze link is zwak en wordt door meer en meer wetenschappers en specialisten als verwaarloosbaar gezien. (11)

Ook de rol van verzadigd vet bij hart- en vaatziekten is steeds moeilijker aan te tonen. En er zijn meer en meer wetenschappers die die link afzwakken. (12, 13, 14)

Al met al kun je dus prima stellen dat onbewerkt varkensvlees zeker een plek kan hebben in een gezond voedingspatroon.

Andere zorgen rondom Varkensvlees

Veel mensen mijden varkensvlees vanwege de kans op parasieten en wormen die varkens in hun lichaam meedragen en dus in het vlees van die dieren kan zitten. Het grootste risico op besmetting met deze parasieten of wormen is rauw of ongaar varkensvlees.

Dat gezegd hebbende, is de kans op parasieten en wormen is in varkensvlees van gezonde dieren die goeie leefomstandigheden hebben gehad, minimaal. Dieren die in ongezonde omstandigheden groot worden en veel ziek zijn, hebben een veel grotere kans op deze parasieten en wormen.

Evengoed is het altijd verstandig om varkensvlees goed door te bakken en de juiste hygiëne in acht te nemen.

Conclusie

Varkensvlees is een goeie bron van eiwitten en belangrijke vitamines en mineralen. Kies het liefst voor onbewerkt, puur vlees dat je vervolgens goed door bakt (niet aanbranden!). Is het een superfood? Niet echt, maar wanneer je kiest voor varkensvlees van dieren die een goed leven hebben gehad, gezond waren en veel buiten konden wroeten en zonnebaden, past varkensvlees zeker wel in een voedzaam en gezond voedingspatroon.