Biologisch wel Logisch?

Biologisch eten is niet iets dat ik van huis uit heb meegekregen. Hoe mijn interesse daarvoor ooit begonnen is, weet ik eerlijk gezegd niet eens meer. Zal wel met de bioindustrie en antibiotica gebruik te maken hebben gehad. Ik weet nog wel dat al voor ik kinderen had,  ik een periode weinig tot geen vlees heb gegeten, simpelweg omdat ik dat toch wel het liefst biologisch at, maar het toen nog bijna niet verkrijgbaar was.  In diezelfde tijd had ik ook een Odin abonnement, dat was wel leuk en makkelijk, niet eens per se omdat het biologisch was.

Toen de kinderen kwamen, ging ik steeds meer over op biologisch. De keus voor biologisch was voor mij heel logisch. Hoe minder rommel op mijn eten, hoe beter. Ik was blij met elke biologische variant in de supermarkt van een gangbaar product dat ik gebruikte. Als het het keurmerk ‘biologisch’ had, was het goed, verder ging mijn kritische blik niet. Mijn oudste bleek echter nogal sterk op suiker te reageren en dus ging ik etiketten lezen. Tot mijn schrik bleek er vooral in de biologische kant-en-klaar producten van de supermarkt nogal vaak suiker gebruikt te worden. Die producten vielen toen dus al af.

Biologisch niet Duurzaam?

Dat biologisch ook niet altijd gelijk staat aan duurzaamheid, was me ook steeds duidelijker geworden. Vaak genoeg kwam je producten tegen, vooral in de supermarkten, die dan weliswaar het label ‘biologisch’ mochten dragen, omdat ze geproduceerd waren zonder kunstmest en synthetische middelen als pesticiden, maar die wel uit verre landen waren overgevlogen en vaak ook niet in het seizoen waren.

Volgens sommigen staat biologisch zelfs gelijk aan ‘niet-duurzaam’, het is iets waarover je mijns inziens kunt blijven discussiëren. Ook AH werd onlangs verweten duurzaam aan de kant te zetten voor biologisch nu het zijn huismerk Puur en Eerlijk inruilt voor AH Biologisch.

Volgens het Voedselkollektief Amersfoort is de vraag ‘is biologisch ook duurzaam?’ niet met een simpel ja of nee te beantwoorden:

Ondanks de vele regels en voorwaarden bestaan er in de praktijk grote verschillen tussen biologische bedrijven. Aan onderzoek naar het gemiddelde over de hele sector hebben we dus niet zo veel. Het is wellicht tijd om te stoppen met de discussie of biologisch wel duurzaam is, en te gaan zoeken naar wat duurzaam biologisch is. Dat betekent dat de biologische boontjes uit Kenia in de supermarkt de test niet zullen doorstaan. Duurzaam is de keuze voor biologische producten uit eigen regio van producenten die streven naar duurzame productiemethoden. Dat zijn producenten die de kringlopen zoveel mogelijk sluiten en zorg dragen voor de natuur die het bedrijf omringt. Het afnemen van regionale producenten betekent ook investeren in onze eigen groene omgeving en in werkgelegenheid in de regio. En als we er dan ook nog een eerlijke prijs voor neertellen, wordt biologisch pas echt duurzaam.

Ondanks de kritieken op biologische voeding, blijf ik daar zelf zoveel mogelijk voor kiezen, zij het dat ik wel een stuk kritischer geworden ben. Biologisch staat in mijn beleving niet meer gelijk aan ‘goed’ of ‘gezond’. Als ik al een kant-en-klaar product koop, bestudeer ik eerst uitgebreid het label, maar het liefst maak ik alles zelf met ingrediënten zoveel mogelijk van het seizoen, lokaal en als het even kan zelfs van eigen teelt, dan weet ik dat er ook geen biologische bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt.

Voor wat dierlijke producten betreft, kijk ik niet enkel naar biologisch, maar ook naar wat het dier gegeten heeft. Was dat zijn natuurlijke dieet, of kreeg het vooral veel soja en granen?

Het schijnt dat er zelfs een RIVM-rapport is verschenen , waaruit is gebleken dat het effect van minder uit pakjes en zakjes eten en meer zelf klaarmaken een aantoonbaar gezondheidseffect heeft, meer dan het eten van biologisch.

Waarom wél Biologisch!

Als ik het kan betalen, kies ik bijvoorkeur dus toch voor biologische producten en daar heb ik verschillende redenen voor:

• Biologische voeding bevat geen of in ieder geval beduidend minder resten van synthetische pesticiden, herbiciden en fungiciden. Hoe weinig er ook volgens velen op gangbaar voedsel zit, lijkt me dat alle beetjes helpen als het gaat over gifstoffen vermijden in deze tijd van rotzooi in ons leefmilieu. Zeker voor kinderen!
• Omdat er bij gangbare teelt zoveel bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, raakt ook de bodem vervuilt, het bodemleven wordt vernietigd en het oppervlakte water zit vol met die troep. Waterleiding bedrijven hebben de grootste moeite ons drinkwater schoon te houden.
• Hoewel er uit een veel aangehaald onderzoek is gebleken dat gangbaar niet minder voedingsstoffen bevat, heb ik daar persoonlijk mijn twijfels bij. Ik kan me gewoon niet voorstellen dat iets dat niet in de volle grond werd geteeld en gevoed werd met kunstmest, net zoveel mineralen, sporenelementen etc. bevat als iets dat groeide in de volle grond en gevoed werd met organisch materiaal. Ook schijnen er bewijzen te zijn dat de mineralen content en anti-oxidante werking groter is als een plant niet als kasplant op substraat werd gekweekt.
• Bij dierlijke producten weet je in ieder geval zeker dat het niet uit de bio-industrie komt waar dieren in veel te kleine hokken opeengepakt zitten zonder ooit het daglicht te kunnen zien en voelen. Bovendien wordt er veel minder antibiotica gebruikt, in ieder geval niet preventief.
• Bij biologische teelt wordt er geen gebruik gemaakt van genetisch gemanipuleerde gewassen.
• Omdat biologische landbouw vaak kleinschaliger is en meer handwerk, is er minder risico en worden er meer verschillende soorten geteelt, er is dus meer diversiteit te vinden.

Biologisch te duur?

Natuurlijk kun je zeggen dat biologisch niet duur is, maar dat gangbaar té goedkoop is, maar wat nou als je ieder dubbeltje moet omdraaien? Ik weet als geen ander hoe dat is, helaas. Op EGVG zijn er al regelmatig tips voorbij gekomen en deze blogpost zou veel te lang worden, als ik hier uitgebreid op in zou gaan, het zou een artikel op zich worden. Een paar snelle tips:

• Kies zoveel mogelijk lokaal en van het seizoen en let daarbij op de zogenaamde Dirty Dozen of dit overzicht in het Nederlands en kijk ook eens op Weet Wat je Eet.
• Koop groot in als iets in de aanbieding is en vries ze in of droog ze of maak ze in. Vooral in het seizoen kun je groenten en fruit in de aanbieding kopen. Vaak ook is het al goedkoper als je in bulk inkoopt.
• Teel je eigen groenten en fruit. Dit loont lang niet altijd, is mijn ervaring, een tuin kost ook geld. Vooral handig voor moeilijk verkrijgbare of dure producten, zoals biologische sperziebonen en zacht fruit, zoals aardbeien.
• Ga opzoek naar een boer of leverancier waar je je vlees in pakketten kunt kopen, is vaak stukken goedkoper dan wanneer je alles los koopt!

En jij, eet jij alles biologisch of kies je voor een deel gangbaar? Wat koop je in ieder geval wel altijd biologisch?